ΔΙΔΟΥ ΣΟΦΩ ΑΦΟΡΜΗΝ

-μὴ ἔλεγχε κακούς, ἵνα μὴ μισήσωσί σε· ἔλεγχε σοφόν, καὶ ἀγαπήσει σε.
-δίδου σοφῷ ἀφορμήν, καὶ σοφώτερος ἔσται· γνώριζε δικαίῳ, καὶ προσθήσει τοῦ δέχεσθαι.
(Παρ. 9, 8-)
(-Μην ελέγχεις κακούς για να μη σε μισήσουν. Έλεγχε το σοφό και θα σε αγαπήσει.
-Δώσε στο σοφό αφορμή και θα γίνει σοφότερος. Γνώριζε του το δίκαιο και θα γίνει δεκτικός των συμβουλών σου.)

Ο έλεγχος, η υπόδειξη του ορθού, για τον κακό άνθρωπο φέρνει μίσος. Είναι αλαζόνας και θεωρεί πως το να δεχτεί κάποια συμβουλή, είναι ένδειξη αδυναμίας και υποταγής. Ο εγωισμός του δεν δέχεται πως κάποιος άλλος ίσως να γνωρίζει κάτι περισσότερο, να είναι πιο έμπειρος ή να είδε κάτι που ενδεχομένως να το παρέβλεψε. Η αίσθηση του να υπερέχει των άλλων, εγκλωβίζει τον κακό άνθρωπο στο να τους απορρίπτει.

Αντίθετα ο σοφός άνθρωπος είναι δεκτικός των συμβουλών διότι βελτιώνεται. Γι' αυτό και αγαπάει όσους κατ' αυτόν τον τρόπο τον βοηθούν στην καλυτέρευσή του. Είναι πρόθυμος να συνδιαλαγεί με μια νέα ιδέα, με μια υπόδειξη, με μια διόρθωση. Δεν φοβάται την κριτική αλλά την επιδιώκει. Γνωρίζει πως είναι ατελής και προσπαθεί να σμιλεύσει τον εαυτό του για να τον κάνει καλύτερο.

Η αποδοχή της συμβουλής μας δείχνει και την ποιότητα του ανθρώπου που τη δίνουμε. Ο κακός θα απορρίψει και την ενέργεια καθεαυτήν. Ο δε σοφός θα την συζητήσει, να αναζητήσει γνώση και βελτίωση. Βέβαια, οι συμβουλές ή οι παρατηρήσεις πρέπει να είναι καλοπροαίρετες. Να έχουν στόχο να προάγουν το καλό και το δίκαιο και όχι την κακεντρέχεια ή να έχουν πονηρό σκοπό. Η ποιότητα του ελέγχου δείχνει την ποιότητα αυτού που τον κάνει. Και ο κακός τον κάνει με υστεροβουλία ενώ ο σοφός από αγάπη.