Ακούμε στην αυριανή περικοπή:
τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τοὺς λῃστάς;
ὁ δὲ εἶπεν· ὁ ποιήσας τὸ ἔλεος μετ᾿ αὐτοῦ. εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· πορεύου καὶ σὺ ποίει ὁμοίως. (Λουκ. 10, 36-37)
Ποιος λοιπόν απ’ αυτούς τους τρεις κατά τη γνώμη σου αποδείχτηκε «πλησίον» εκείνου που έπεσε στους ληστές;» Ο νομοδιδάσκαλος απάντησε: «Εκείνος που τον σπλαχνίστηκε». Τότε ο Ιησούς του είπε «Πήγαινε, και να κάνεις κι εσύ το ίδιο».
Αφού είπε την παραβολή με τον καλό Σαμαρείτη ο Ιησούς για να δείξει στον πονηρό νομοδιδάσκαλο τι εννοεί λέγοντας «πλησίον», τον ρώτησε ποιόν θεωρεί πλησίον από τους τρεις που συνάντησαν τον πληγωμένο και μισοπεθαμένο από τους ληστές. Χρησιμοποιώντας θα λέγαμε τη μαιευτική μέθοδο, αναγκάζει το νομοδιδάσκαλο να παραδεχτεί κάτι που εάν δεν χρησιμοποιούσε το παράδειγμα της παραβολής ο Ιησούς, δεν θα το παραδέχονταν. Αντί να προβεί σε αναλύσεις και φιλολογικές ερμηνείες, ο Κύριος, έδειξε το τι σημαίνει «πλησίον» μέσα από ένα πιθανό υποθετικό παράδειγμα, και το ερώτημα «ποιός ήταν 'πλησίον';» το μετέτρεψε σε κάτι πιο προσωπικό, «σε ποιόν μπορώ να είμαι εγώ 'πλησίον';». Ρωτώντας λοιπόν, κάνει τον άλλον να παραδεχτεί αυτό που ο ίδιος (ο Κύριος) θεωρεί «πλησίον». Η προφανής απάντηση του νομοδιδάσκαλου, ουσιαστικά είναι αντίθετη με τα όσα δίδασκαν οι ραβίνοι όπου θεωρούσαν «πλησίον» μόνο τους Ισραηλίτες εξαιρώντας τους αλλοεθνείς. Και μπορεί να απαγορεύονταν ο φόνος ενός εθνικού, όμως δεν υπήρχε η υποχρέωση να βοηθούν εθνικούς αν βρίσκονταν σε ανάγκη. Έτσι ο Κύριος χωρίς να καταργήσει το νόμο, του δίνει πληρότητα με την ερμηνεία που του δίνει. Ποιός ήταν «πλησίον»; Εκείνος που τον σπλαχνίστηκε, απάντησε σωστά ο νομοδιδάσκαλος. Δηλαδή εκείνος που αδιαφόρησε αν αυτός που έχει ανάγκη είναι ομόφυλος και ομόθρησκος, αλλά βοήθησε δίχως ανταμοιβή. Δεν τον ρωτά ο Κύριος, αν μπορεί ο νομοδιδάσκαλος να πράξει ομοίως. Το αν μπορεί ή δεν μπορεί, είναι δική του επιλογή. Το ίδιο ασφαλώς εννοείται και για εμάς. Μπορούμε να γίνουμε «πλησίον»; Μπορούμε να χαλιναγωγήσουμε τον εγωισμό μας και να αρχίσουμε να αγαπούμε όχι μόνο τους φίλους και τους συγγενείς ή όσους έχουμε ανάγκη; Αν θέλουμε, ας προσπαθήσουμε. Ο Κύριος λέει στο νομοδιδάσκαλο και σ' εμάς κατ' επέκτασιν, να πράξουμε το ίδιο. Ξέρει ότι μπορούμε και είναι στο χέρι μας, αρκεί να θέλουμε βέβαια. Μην ξεχνάμε ωστόσο, ότι η παραβολή λέχθηκε για να δείξει τι είναι για το Θεό το «πλησίον», και πως να γίνουμε «πλησίον». Ισχύει η εντολή να αγαπούμε το Θεό ολοκληρωτικά (στχ. 10, 27) γιατί χωρίς αυτήν, η αγάπη προς το «πλησίον» δεν μπορεί να εφαρμοστεί.
