ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΣΥΜΦΟΡΕΣ...

ζηλοῦσ᾽ ἄταν διὰ παν-
τὸς δυσδαίμον᾽·ἐν γὰρ ἀνάγ- 

καις οὐ κάμνεις σύντροφος ὤν. 

μεταβάλλει δυσδαιμονία· 

τὸ δὲ μετ᾽ εὐτυχίας κακοῦ- 

σθαι θνατοῖς βαρὺς αἰών.

 (Ιφιγένεια εν Ταύροις στχ. 1117 - 1122)

(Μακάρι να είχα από πάντα

τη δυστυχία· γιατί όταν

σύντροφος είσαι με τις συμφορές,

αντέχεις· είναι δυστυχία 

ν' αλλάζει η τύχη σου· 

Είναι βαρύ από χαρούμενες μέρες

να πέφτεις σε λύπες.)

Βαρύ είναι λοιπόν για όσους ενώ είχαν μια ευτυχισμένη ζωή, να πέφτουν σε λύπες. Και αντέχεις στις συμφορές όταν ζεις στη δυστυχία... Τρομάζει λίγο ο ρεαλισμός του Ευριπίδη, μιας και η ανθρώπινη φύση αναζητά την ευτυχία. Όμως τα λόγια αυτά τα λέει ο χορός που αποτελείται από Ελληνίδες αιχμάλωτες. Δεν είναι έπαινος στη δυστυχία που σκληραίνει και κάνει πιο ανθεκτικό τον άνθρωπο μπροστά στα δεινά, αλλά μια πικρή διαπίστωση.

Θα μπορούσαν και σήμερα να λεχθούν αυτά τα λόγια. Ίσως σε αυτά να δίνεται μια απάντηση στο ερώτημα που είναι στην επικαιρότητα «γιατί δεν αντιδράμε». Μάλλον «ψεκαστήκαμε» πολύ ευτυχία, άνεση, ευκολία κλπ, κλπ. Πάντως οι συμφορές είναι μεγαλύτερες όταν δεν είναι κανείς προετοιμασμένος γι' αυτές. Και δυστυχώς δεν υπάρχει ζωή χωρίς αυτές...

Δεν θέλω να αναμασήσω τα ίδια και τα ίδια σε σχέση με τα σημερινά μας χάλια. Απλά ατενίζω την απελπισία του χορού. Που λέει πικρές κουβέντες, τις οποίες δεν θα τις έλεγε αν δεν βίωνε τη δυστυχία. Και σκέφτομαι εν τέλει, αυτά τα λόγια θα τα πούμε κι εμείς όπου να 'ναι. Πόσο απέχουμε από αυτό που εκφράζει ο χορός στο α' στάσιμο της εν λόγῳ τραγωδίας; Ίσως να απέχουμε ακόμα αρκετά, ίσως όχι. Και μιας και δεν πέρασε η γενιά μου μεγάλες δυστυχίες όπως η προηγούμενη και δεν ήμασταν σύντροφοι με τις συμφορές...